Warto rozważyć

Wzór z kolorowanki, pokolorowany markerami z Action (kupionymi "na próbę")

To miał być post na listopad, bo jesienią często pojawiają się akcje społeczne zachęcające do profilaktyki chorób nowotworowych, ale ja jak zwykle spóźniona… I zamiast pisać o Świętach, będę Was chorobami straszyć. Ale nie ma tego złego, na dbanie o zdrowie zawsze jest dobry czas, a o Świętach jeszcze pewnie napiszę ;)

Wiele osób nie pali się do badań profilaktycznych, pomimo iż nie trzeba chyba nikomu tłumaczyć, że wczesne wykrycie choroby daje większe szanse na jej wyleczenie. Postanowiłam zatem przyjrzeć się ulubionym wymówkom powstrzymującym wielu z nas od badania się i dbania o zdrowie.

1        1.Bo jeszcze mi coś wykryją 

I nie daj Boże będzie we wczesnym stadium, które można wyleczyć. O nie, to by było takie banalne. Znacznie lepiej poczekać, aż zaczną się dolegliwości – może uda się usłyszeć mityczne „Zostało Pani/Panu kilka miesięcy życia”. Prawie jak w hollywoodzkim filmie! Wtedy będzie można wszystko przewartościować, wyruszyć w jakąś inspirującą podróż i pofilozofować nad sensem istnienia. A tak na serio: niektóre choroby rozwijają się latami nie dając objawów a to, że choroba nie została zdiagnozowana (bo się nie badamy), nie znaczy, że jej tam nie ma – kiedy objawy się pojawią, może być już za późno. Niby oczywista rzecz, a jednak….

Wykrycie nowotworu wywraca życie do góry nogami i nic dziwnego, że wykonanie badania, które może do tej sytuacji doprowadzić, budzi lęk, ale czy opóźnienie tej chwili zmienia cokolwiek na lepsze? Jeśli jesteśmy chorzy, ten moment i tak w końcu nastąpi… Niektórzy mówią, że wolą nie wiedzieć, nie stresować się, jeśli już, to umrzeć nagle. Podejrzewam, że powoduje nimi lęk przed cierpieniem, wyczerpującym leczeniem i związanym z tym stresem. Nieleczony nowotwór może wykańczać „szybko”, ale chyba nie aż tak, jak by sobie tego życzyli – to nie jest kwestia kilku minut. Powiedzmy, że to miesiące, tygodnie… Ale nie jest tak, że człowiek przez ten czas żyje sobie zupełnie normalnie, bezboleśnie, aż nadchodzi ten dzień, pstryk- i koniec. Nie.  Jeśli kogoś dopada choroba, która tak niszczy organizm, że doprowadza go do śmierci, to nie spodziewałabym się, że to przyjemny lub niezauważalny proces.. .

        2. A co ja się będę ograniczać... Popatrz,  wujek X to całe życie pił, palił, obżerał się i w ogóle o siebie nie dbał i żył 90 lat w dobrym zdrowiu, a ciotka Y nie piła, nie paliła i na raka zmarła. Nie wiadomo, co komu pisane, ot co!  Na coś trzeba przecież umrzeć.

Mówi się, że gdy ktoś ma pecha, to w drewnianym kościele cegła mu na głowę spadnie. Widocznie wujek X miał szczęście, a ciotka Y pecha, ale to wyjątki potwierdzające regułę – większość nowotworów ma podłoże środowiskowe. Swoim postępowaniem możemy zmniejszyć lub zwiększyć PRAWDOPODOBIEŃSTWO ich wystąpienia, ale nigdy nie ma 100% pewności.

Zapewne są ludzie, którzy całe swoje życie podporządkowują „niezachorowaniu”, odmawiając sobie wszystkiego, co miałoby choćby śladowe ilości szkodliwych substancji, żyją według ścisłego harmonogramu ćwiczeń, diety etc.  Nie każdy jest zdolny do takich poświęceń (niejeden też pewnie pomyślał: oni będą żyli długo, tylko po co?), ale warto chyba zachować jakiś zdrowy balans, prowadząc życie, które daje satysfakcję, a jednocześnie w miarę możliwości unikać ekspozycji na szkodliwe czynniki: zwracać uwagę na etykiety żywności, oznaczenia opakowań, starać się znaleźć czas na aktywność fizyczną, wybierać zdrowsze alternatywy tam, gdzie mamy wybór. Jedna paczka chipsów, frytki czy cheeseburger raz na jakiś czas nas nie zabije, ale już regularne ich spożywanie nie przysłuży się zdrowiu -  szacuje się, że prawdopodobnie aż 30% przypadków nowotworów złośliwych wiąże się z nieprawidłowym żywieniem.

 3. Mnie to nie dotyczy. Czuję się dobrze. Wolę o tym nie myśleć. Co będzie, to będzie.

Ciężka, śmiertelna choroba to coś niemal abstrakcyjnego dla kogoś, kto nigdy się z nią nie zetknął. Tworzy bezimienne liczby w statystykach, dotyka te nieszczęsne dzieci ze spotów różnych fundacji, czasem osoby ze świata show biznesu, albo kogoś z dalszej rodziny. Dużo się o nim mówi, nieraz pokażą w telewizji jakiegoś chorego, napomkną, że potrzeba pieniędzy na leczenie, że się długo czeka na terapię albo coś w tym stylu. Czasem się nawet słyszy, że ktoś na to umarł. Ale to dotyczy innych ludzi, MNIE się to nie może przydarzyć. Brzmi absurdalnie, ale odnoszę wrażenie, że wielu z nas podświadomie w to wierzy. Pytanie brzmi, czy gatunek homo sapiens dzieli się na jakieś podgatunki - te, którym pisane są nieszczęścia i cierpienia oraz te, które pobłogosławione są gwarancją nigdyniezachorowania ? Oczywiście, że nie. Zagrożenie istnieje dla każdego z nas, niezależnie od tego, czy i jak często o nim myśli. Nie namawiam nikogo do popadania w paranoję, ale do wyrobienia sobie pewnych nawyków,  znalezienia w grafiku odrobiny czasu na badanie swojego stanu zdrowia. To jak z kontrolą u dentysty – jej brak nie sprawi, że próchnica zniknie, ona będzie się dalej rozwijać, a lepiej chyba wykryć ją, gdy jest niewielka, niż gdy konieczne będzie kanałowe. Warto pamiętać, że za każdą pojedynczą cegiełką budującą przerażające statystyki stoją godziny cierpienia, lęku i niepewności, wyczerpujące terapie i rodzinne dramaty, a nierzadko też przedwczesne zgony. To wszystko może stać się także naszym udziałem.  I tak, zdarza się, że pomimo profilaktyki ktoś choruje i umiera. Czy to powód, by ją sobie odpuścić? Cóż… Zdarza się też, że dom zostaje okradziony, pomimo zabezpieczeń antywłamaniowych. Czy oznacza to, że powinniśmy opuszczać swoje lokum pozostawiając drzwi otwarte na oścież?